Παρουσιάστηκαν σημαντικά γεγονότα που παρέμεναν άγνωστα, πειράματα πάνω στο παραφυσικό και τις ποικιλόμορφες εκφάνσεις του, πανεπιστημιακές συμμετοχές στην έρευνα του υπερφυσικού και του ανεξήγητου, ενυπόγραφες εμπειρίες τηλεπάθειας, τηλεκίνησης, μεταβίβασης σκέψης, προφητικών ονείρων, εκτοπλασμάτων, επιθανάτιες εμπειρίες κ.ά.
Όλα αυτά μέσα από λεπτομερείς παραπομπές στα έντυπα που κυκλοφόρησαν στις αρχές του 20ου αιώνα, κυρίως από την Ελληνική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών. Προς ενίσχυση της αξιοπιστίας των πηγών μου, στο τέλος του βιβλίου παραθέτω και έναν κατάλογο ονομάτων από αρκετά εξέχοντα μέλη της εταιρίας, εκδηλώσεις σεβασμού από δημόσιους φορείς, αλλά και ένα επιστημονικό επιτελείο συνεργατών που κατείχε νευραλγικές θέσεις σε διάφορα ελληνικά επιστημονικά κέντρα.
Η αξιοπιστία της Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών μοιάζει ιδανική, οι καταγεγραμμένες εμπειρίες που παρουσιάστηκαν αποκαλυπτικές, η επιστημονική παραδοχή ύπαρξης παραφυσικών φαινομένων αδιαμφισβήτητη, η προσέγγιση/ έρευνα των φαινομένων αυτών άκρως ακαδημαϊκή.
Όλα τα στοιχεία οδηγούν σε ένα συμπέρασμα: στις αρχές του 20ου αιώνα τα παραφυσικά φαινόμενα και η μεταφυσική φιλοσοφία ήταν ένα νεότευκτο και καθολικά αποδεκτό πεδίο επιστημονικής έρευνας. Ήταν τόσο κοντά στο να θεωρηθεί επιστημονικός κλάδος στην Ελλάδα όπως σήμερα είναι η φυσική, η χημεία, η ψυχολογία κ.ά.
Πως άλλαξε άρδην λοιπόν η αντιμετώπιση του εν λόγω πεδίου από τον Έλληνα, ώστε σήμερα να θεωρείται ξένο σώμα της επιστήμης και μάλιστα η επιστήμη να θεωρείται τόσο αλάνθαστη όσο ποτέ;
Η Επιστήμη Αυτοαναιρείται
Σήμερα, η επιστήμη δίνει την εντύπωση ενός κριτή των πάντων, στο απυρόβλητο κάθε άλλου πεδίου σκέψης. Η επιστήμη μπορεί να εξηγήσει τα πάντα, όμως την επιστήμη δεν έχει κανένας άλλος την ικανότητα να την κρίνει.
Είναι όμως έτσι; Η απάντηση φυσικά και είναι όχι. Το μόνο πεδίο σκέψης που μοιάζει να έχει τη δυνατότητα να κρίνει την επιστήμη είναι η Ιστορία και δυστυχώς τα συμπεράσματα της δεν είναι διόλου θετικά.
Τα επιστημονικά δεδομένα κάθε εποχής αλλάζουν με το πέρασμα των αιώνων. Αυτό που πριν λίγους αιώνες θεωρούταν δεδομένο σήμερα δεν ισχύει, ενώ αυτό που σήμερα ισχύει πριν λίγους αιώνες θεωρούταν ως μία ακόμη ακραία θεωρία.
Δεν μπορώ να βρω καλύτερη επιχειρηματολογία στο εμφανές αυτόν ισχυρισμό, από τα λόγια του Κ. Ρισσέ τα οποία μέσα σε λίγες γραμμές περικλείουν τόσες αλήθειες.
«Για να πεισθούμε ας κοιτάξουμε το παρελθόν, ένα παρελθόν που δεν είναι και πολύ μακρινό, αφού περιλαμβάνει 4 αιώνες. Τι μένει από τις επιστημονικές θεωρίες του 1504;
Στη χημεία φυσικά τίποτε αφού οι πρώτοι χημικοί, προσκολλημένοι ακόμη στην αλχημεία όπως ο Glanber, δεν είχαν παρουσιασθεί. Ο Παράκελσος βασίλευε με τον Βασίλη Valentin. Στα μαθηματικά δεν γνώριζαν ούτε την αναλυτική γεωμετρία, ούτε την άλγεβρα, ούτε τον απειροστικό λογισμό. Μόνο μερικές προτάσεις του Ευκλείδη και αυτά ήταν όλα. Στη φυσική ο ηλεκτρισμός του Θαλή του Μιλήσιου και μερικά πειράματα στα γυαλιά και η διάθλαση. Αλλά ούτε θερμόμετρο, ούτε βαρόμετρο, ούτε μικροσκόπιο, ούτε αεραντλία. Με μια λέξη τίποτε. Στην αστρονομία ο Γαλιλαίος και ο Κέπλερ δεν είχαν έρθει ακόμα και η γη ήταν το κέντρο του κόσμου. Στην ιατρική διδάσκονταν οι πιο παράξενες ιδέες, που σήμερα είναι ενδιαφέρουσες γιατί μας προκαλούν γέλιο. Στη φυσιολογία διάβαζαν τον Γαληνό και τα σχόλια επί αυτού. Αλλά ούτε η κυκλοφορία, ούτε η αναπνοή, ούτε η εμβρυολογία, ούτε οι λειτουργίες του νευρικού συστήματος. Τίποτε από αυτά δεν ήταν γνωστό, ούτε καν τα υποψιάζονταν.
Ήταν αρκετοί τέσσερεις αιώνες για να οικοδομήσουν το απέραντο οικοδόμημα της σύγχρονης επιστήμης. »
Βλέποντας το φαύλο κύκλο αυτοαναίρεσης μέσα στον οποίο εξελίσσεται η επιστήμη, μπορούμε να κατανοήσουμε πλήρως το λάθος στη σημερινή πεποίθηση περί αλάθητου της. Μάλιστα, δεν είναι μόνο η λάθος πεποίθηση που πρέπει να κατανοήσουμε, αλλά και το κατά πόσο στενά συνδεδεμένες εκ φύσεως είναι η μεταφυσική φιλοσοφία και η επιστήμη. Μία σύνδεση που στις μέρες μας μοιάζει κομμένη στα δύο και έχει μετατραπεί σε ανταγωνισμό αλληλοαναίρεσης.
Δεν είναι η επιστήμη ο φύλακας της αλήθειας, μήτε η μεταφυσική ο τροφοδότης της απάτης. Τίποτα από τα δύο δεν συμβαίνει και η πραγματικότητα, όπως δομήθηκε ανά τους αιώνες, της ανθρώπινης εξέλιξης είναι παρασάγγας διαφορετική.
Για να κατανοήσουμε την πραγματικότητα την οποία επικαλούμαι, δεν έχουμε παρά να καταδυθούμε για μία ακόμα φορά στην Ιστορία.
Τι Είναι Μεταφυσική Φιλοσοφία;
Η μεταφυσική φιλοσοφία αποτελεί έναν από τους βασικούς και παραδοσιακούς κλάδους της φιλοσοφίας, όπως αναφέρει στο περίφημο λεξικό του ο Θ. Πελεγρίνης, κοσμήτωρας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Λεξικό της Φιλοσοφίας).
Ως όρος πρωτοεμφανίστηκε κατά τον 10ο αιώνα από τον Ανδρόνικο Ρόδιο, μάλλον τυχαία. Ο τελευταίος, κατά τη διάρκεια κατάταξης των έργων του Αριστοτέλη, τοποθέτησε μετά το έργο του Φυσικά το σύγγραμμα Πρώτη Φιλοσοφία. Κάπως έτσι, η Πρώτη Φιλοσοφία έμεινε στην ιστορία ως το έργο του Αριστοτέλη που ακολουθεί το σύγγραμμα Φυσικά, δηλαδή ως αυτό μετά τα Φυσικά (Μετά τα φυσικά = μεταφυσικά). Επομένως, το αντικείμενο της μεταφυσικής φιλοσοφίας είναι το ίδιο με το αντικείμενο που πραγματευόταν το έργο του Αριστοτέλη Πρώτη Φιλοσοφία, ασχολείται δηλαδή με την έρευνα των πρώτων αρχών και αιτιών.
Με λίγα λόγια, η μεταφυσική ερευνά την αρχή των πάντων: το πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος, γιατί δεν μπορούμε να πετάξουμε ενώ τα πουλιά μπορούν, γιατί το φως και το σκοτάδι εναλλάσσονται διαρκώς κ.ά. (μερικά από τα πρώτα μεταφυσικά ερωτήματα).
Έτσι, όπως ορίζει και ο Θ. Πελεγρίνης στο σύγγραμμα του, η μεταφυσική αναφέρεται: «σε πράγματα, ορισμένως, που δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτά μέσω των αισθήσεων, ο όρος “μεταφυσική”, που προέκυψε από τον τίτλο του συγγράμματος “Μετά τα φυσικά”, καθιερώθηκε για να δηλώνει την έρευνα που αφορά στον προσδιορισμό των εσχάτων λόγων της πραγματικότητας.
Ενώ, ορισμένως, στο πλαίσιο των φυσικών επιστημών επιχειρείται να καθοριστεί η πραγματικότητα όπως μπορεί να συλληφθεί εμπειρικά, η μεταφυσική αναφέρεται σε έναν υπερβατικό κόσμο, σε έναν κόσμο, συγκεκριμένα, ο οποίος υπερβαίνει τα όρια της εμπειρίας και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτός με την παρατήρηση, το πείραμα και τις μεθόδους των φυσικών επιστημών.»
Δυστυχώς, για τη σημερινή χείριστη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο όρος μεταφυσική (η σύνδεση του με τόσα αμφιλεγόμενα και διαφορετικής φύσεως θέματα) οφείλεται το γεγονός ότι το πεδίο έρευνας της ασχολείται με ζητήματα που ανάγονται στον υπερβατικό κόσμο.
Έτσι, εξαιτίας κυρίως κάποιων ανθρώπων που ενεργούν έξω από το πεδίο της φιλοσοφίας, η μεταφυσική συνδέθηκε με τη θρησκεία και το μυστικισμό. Όμως η θρησκεία στηρίζεται στην πίστη και ο μυστικισμός σε ιδιαίτερες εμπειρίες. Η μεταφυσική βασίζεται μόνο στη σκέψη και στη νόηση. Από τη σκέψη και τη νόηση όμως ξεκινάει και κάθε είδους πειραματική μελέτη και έρευνα, η οποία καταλήγει στην ανακάλυψη επιστημονικών καθολικών αληθειών.
Με λίγα λόγια, η μεταφυσική θέτει τα ερωτήματα και η επιστήμη καλείται να τα απαντήσει. Μέσω της απάντησης των ερωτημάτων αυτών, η τελευταία εξελίσσεται, αναπτύσσεται. Αν τη διαχωρίσουμε όμως από τη μεταφυσική (όπως δυστυχώς συμβαίνει στην εποχή μας) τότε η επιστήμη μοιάζει ανάπηρη να εξηγήσει άγνωστες πτυχές του κόσμου, παραμένοντας στάσιμη και προσπαθώντας να εξελιχθεί μέσω όσων έχουν ήδη ανακαλυφθεί. Όμως, τα παραφυσικά φαινόμενα δεν έχουν καταφέρει έως τώρα να οδηγήσουν στην ανακάλυψη κάποιας καθολικά αποδεκτής αλήθειας (ίσως διότι η φύση τους είναι τέτοια), άρα τα παραφυσικά φαινόμενα δεν αποτελούν πλέον πεδίο ενδιαφέροντος της επιστήμης.
Τι θα γινόταν, λοιπόν, αν η επιστήμη και η μεταφυσική είχαν μεταξύ τους τη σημερινή χείριστη σχέση από τις απαρχές της ανθρώπινης νόησης; Πολλές ανακαλύψεις δεν θα είχαν γίνει και η κατανόηση του κόσμου θα βρισκόταν ακόμα σε εμβρυακή κατάσταση.
Πως καταλήγουμε στο συμπέρασμα αυτό; Δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο παρά να δούμε τα ζητήματα που συμπεριλαμβάνονται στο πεδίο της μεταφυσικής φιλοσοφίας, τα οποία υπό τις σημερινές συνθήκες δεν θα αποτελούσαν πεδίο επιστημονικής έρευνας και ανακαλύψεων.
«Ζητήματα που περιλαμβάνονται στο πεδίο της μεταφυσικής είναι η έρευνα για την ουσία του κόσμου και τον καθορισμό της υφής της πραγματικότητας στην ολότητα της, για τον χαρακτήρα των καθόλου, για τον προσδιορισμό του χρόνου και του χώρου, για τη φυσιογνωμία του προσώπου και τη σχέση μεταξύ της ψυχής του και του σώματος του και άλλα» αναφέρει ο Θ. Πελεγρίνης.
Αν όμως τα παραπάνω ζητήματα δεν ενδιέφεραν εκ φύσεως την επιστήμη, τότε σήμερα μεγάλες ανακαλύψεις για το χωρόχρονο, για τη φύση του κόσμου και τόσα άλλα δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί.
Μερικοί από τους φιλόσοφους που αφιερώθηκαν στη μελέτη τέτοιων ερωτημάτων ασχολούμενοι με τη μεταφυσική φιλοσοφία είναι: κατά την αρχαιότητα οι Παρμενίδης, Πλάτων, Αριστοτέλης και Πλωτίνος, κατά το Μεσαίωνα οι Θωμάς Ακινάτης, Ροσλέν, Αβελάρδος και Γουλιέλμος του Όκαμ, κατά τους νεότερους χρόνους οι Ντεκάρτ, Λάιμπνιτς και Χέγκελ.
Η Επιστημονική Έρευνα του Παραφυσικού στην Ελλάδα (1923- 1933)
Πέρα όμως από την αναμφισβήτητη αξία των παραπάνω φιλοσόφων και τη σημασία των θεωριών τους, η μελέτη του παραφυσικού είχε ξεπεράσει τα όρια του απλού στοχασμού αποτελώντας πεδίο επιστημονικού πειραματισμού και ανάλυσης.
Κάπως έτσι, η μεταφυσική μεταλλάχθηκε από έναν ακόμα κλάδο της φιλοσοφίας σε ένα νεότευκτο επιστημονικό πεδίο, αρχίζοντας να χρησιμοποιεί επιστημονικά εργαλεία στην αναζήτηση της (πείραμα, στατιστική κ.ά.). Η μεταφυσική έγινε πεδίο επιστημονικής έρευνας, κάτι που σταδιακά οδηγούσε στη μετατροπή της σε μία νέα επιστήμη.
Το 1882 ιδρύεται η ιστορικότερη παγκοσμίως Εταιρία Ψυχικών Ερευνών στο Λονδίνο (British Society for Psychical Research) με κύριο στόχο τη μελέτη παραφυσικών και ψυχικών φαινομένων μέσω αυστηρά επιστημονικής προσέγγισης. Από την προεδρία της πέρασαν εξέχοντα μέλη της αγγλικής επιστημονικής κοινότητας, κάποιοι εκ των οποίων βραβευμένοι με βραβεία Nobel, ενώ συνεχίζει τις δραστηριότητες της έως και σήμερα με έδρα το Λονδίνο.
Στα πρότυπα αυτής της εταιρίας, το 1923 στην Αθήνα ιδρύεται η Ελληνική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών υπό την προεδρία του Άγγελου Τανάγρα, η πρώτη εταιρία που ασχολήθηκε επιστημονικά με τη μελέτη και τη καταγραφή παραφυσικών φαινομένων στην Ελλάδα.
Ο Άγγελος Τανάγρας, ψευδώνυμο του Άγγελου Ευαγγελίδη, ήταν απόστρατος γιατρός του Πολεμικού Ναυτικού με μεγάλο κύρος σε Ελλάδα και Ευρώπη. Χάρη σε αυτό κατάφερε να συγκεντρώσει γύρω του την αφρόκρεμα της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας της εποχής (1920- 1940) και την προσοχή της ελληνικής και ευρωπαϊκής κοινωνίας. Η αναγνώριση του από τον χώρο της παραψυχολογίας ήρθε όταν ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος της Βρετανικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών.
Στις τάξεις του ερευνητικού της επιτελείου υπήρχαν μερικοί εκ των σημαντικότερων Ελλήνων επιστημόνων της εποχής (αρχίατροι, ακαδημαϊκοί, ψυχίατροι και ψυχολόγοι, χημικοί, φυσικοί, βιολόγοι κ.ά.), ενώ στα πειράματα συμμετείχαν διάφοροι διάμεσοι (medium) οι οποίοι κρίνονταν για τις «ιδιαίτερες» δυνάμεις που υποστήριζαν ότι είχαν.
Πέρα όμως από την άκρως επιστημονική προσέγγιση της Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών, το σημαντικότατο επιστημονικό έργο που επιτελούσε έχαιρε της αναγνώρισης της ελληνικής κοινωνίας. Κάπως έτσι, στις αρχές του 20ου αιώνα η Ελληνική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών μελετώντας το πεδίο του παραφυσικού οδηγούσε την τότε επιστήμη με ασφάλεια σε νέα πεδία γνώσης.
Από το 1928 και έπειτα, η εταιρία πραγματοποιούσε πειράματα τηλεπάθειας μεταξύ των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών πρωτευουσών και της Αθήνας. Τα αποτελέσματα αυτών ήταν εκπληκτικά, κάτι που οδήγησε τον Άγγελο Τανάγρα στα πλαίσια εορτασμού των 10 ετών ζωής της εταιρίας, να αναφέρει:
«[…] τιμώντα το ελληνικόν όνομα εν τη ξένη και ανυψώσαντα την Εταιρείαν εις εθνικόν κεφάλαιον εν τη διεθνή επιστήμη. Διότι η Εταιρία Ψυχικών Ερευνών, κατορθώσασα να επιβληθή τω εξωτερικώ, είναι η μόνη διεθνούς κύρους Εταιρεία εν Ελλάδι.»
Μάλιστα, οι δραστηριότητες και το έργο της είχαν φτάσει σε τόσο προχωρημένο στάδιο εξέλιξης που αφορούσαν την ίδρυση «[…]εις τα γραφεία της Εταιρίας φροντιστηρίου τελειόφοιτων και φοιτητών, όπως οι νέοι επιστήμονες οίτινες μέχρι τούδε ενεποτίζοντο με υλιστικάς θεωρίας εις το Πανεπιστήμιον παρά μερικών ασυγχρονίστων καθηγητών, ημπορούν να κρίνουν και να μορφώνουν ιδίαν γνώμην επί τη βάσει πειραματικών τεκμηρίων[…]», όπως αναφέρει ο ίδιος ο Τανάγρας.
Η προσέγγιση της εταιρίας πάνω στα παραφυσικά φαινόμενα κρίθηκε τόσο επιτυχής που οδήγησε στην εισαγωγή του κλάδου της ψυχικής στα Επιστημονικά Επιμελητήρια, μετά από πρωτοβουλία του μικροβιολόγου Δ. Σωτηριάδη.
Τέλος, στα πρότυπα των δύο πρωτοπόρων (για το 1933) πανεπιστημίων της Ολλανδίας (του Λέϋντεν και της Ουτρέχτης) όπου υπήρχαν έδρες Ψυχοφυσιολογίας και δίδασκαν οι καθηγητές Ντίτς και Τενχάεφ, αλλά και σε γερμανικά πανεπιστήμια (της Λειψίας, της Μπον και της Τυβίγγης) όπου δίδασκαν παρόμοια μαθήματα οι φιλόσοφοι Ντρίς, Εστερράιχ και Φερβάιεν, η Ελληνική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών προχώρησε σε ένα εντυπωσιακό βήμα. Εν έτη 1929, στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ελλάδος εισήχθη η πειραματική τηλεπάθεια, όπου και δίδαξε ο καθηγητής Βορέας, ενώ το 1933 στο πρόγραμμα σπουδών του εν λόγου ιδρύματος συμπεριλήφθηκε ολόκληρη σειρά ψυχικών φαινομένων.
Επιστήμη και Μεταφυσική Σήμερα
Η δράση της Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών έφτασε όμως στο τέλος της. Από τις νέες εταιρίες που ιδρύθηκαν, εκ των οποίων μία από τις σημαντικότερες ήταν η Μεταψυχική Εταιρία Αθηνών, καμία δεν κατάφερε να φτάσει στο επίπεδο αναγνώρισης και επιστημονικής εξέλιξης που είχε φτάσει η εταιρία του Τανάγρα.
Τα πειράματα τελείωσαν, τα ανατρεπτικά αποτελέσματα σύντομα λησμονήθηκαν, τα νέα πεδία γνώσης στα οποία οδηγούνταν η επιστημονική κοινότητα θόλωσαν ξανά, η επιστήμη σταδιακά διαχωρίστηκε από τη μεταφυσική για να καταλήξουμε στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα.
Το ενδιαφέρον όμως των ανθρώπων, αλλά και των επιστημόνων, για τα παραφυσικά/ ψυχικά φαινόμενα δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει. Συνεχίζει έως και σήμερα αμείωτο, αποτελώντας πολύ συχνά πεδίο συζήτησης και στοχασμού ακαδημαϊκών και μη. Πέρα όμως από το φιλολογικό ενδιαφέρον, το παραφυσικό δεν έχει βρει ακόμα τη θέση του στα ελληνικά πανεπιστήμια του 21ου αιώνα. Αρκετές δεκαετίες έχουν περάσει από την τελευταία φορά που κάποιο πείραμα πάνω σε παραφυσικά φαινόμενα διεξήχθει σε πανεπιστημιακά εργαστήρια.
Από την άλλη όμως, η διεθνή κοινότητα και αρκετά πανεπιστήμια χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης διενεργούν όλο και περισσότερα ανάλογα πειράματα. Η μεταφυσική υπάρχει για τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά όχι για την Ελλάδα στην οποία γεννήθηκε.
Πως το Παραφυσικό και η Επιστήμη θα Συνεργαστούν Ξανά;
Οι συνθήκες είναι διαφορετικές σήμερα. Ο ενθουσιασμός και η θέληση ανάμεσα στον επιστημονικό κύκλο της χώρας μας δεν υπάρχει και τη θέση τους έχει πάρει η δυσπιστία. Αν στις αρχές του 20ου αιώνα μία τέτοια προσπάθεια αγκαλιάστηκε από την επιστημονική κοινότητα, σήμερα μοιάζει κάτι τέτοιο αδύνατο. Πως επομένως θα γίνει η νέα, τόσο σημαντική, προσέγγιση;
Αφού το σήμερα δεν μοιάζει διατεθειμένο, πρέπει να προετοιμάσουμε το αύριο. Μέσα από τη σωστή διαπαιδαγώγηση των νέων (μαθητών και φοιτητών) θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για την εισαγωγή, εκ νέου, της έρευνας πάνω στα παραφυσικά φαινόμενα στα πανεπιστήμια.
Οι σημερινοί επιστήμονες δυσπιστούν και έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους. Μέσω της σωστής και μεθοδικής ενασχόλησης όμως της αυριανής επιστημονικής κοινότητας, νυν φοιτητικής, μπορούμε να αισθανόμαστε σίγουροι ότι το αύριο προβλέπεται πιο «πνευματικό», περισσότερο ανοικτό σε νέα πεδία γνώσης και κατανόησης του κόσμου.
Μία προσπάθεια για την εισαγωγή εκ νέου του παραφυσικού στα ελληνικά πανεπιστήμια, έγινε από νέους τα πρώτα έτη του 21ου αιώνα. Δύο πανεπιστημιακές ομάδες, στα πλαίσια δράσης φοιτητών, ιδρύθηκαν το 2004 και δρούσαν έως και το 2008 στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Κ.Α.Π.Α.- Κέντρο Αναζήτησης Πανεπιστημίου Αιγαίου με έδρα τη Σάμο) και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Κ.Α.Π.Θ.- Κοινότητα Αναζήτησης Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης).
Πέρα από τις διαλέξεις και τις ομιλίες εναλλακτικού ενδιαφέροντος που πραγματοποιήθηκαν στα λιγοστά χρόνια δράσης τους, η ομάδα Κ.Α.Π.Θ. στη Θεσσαλονίκη προέβει στην οργάνωση πειραμάτων παραφυσικών φαινομένων. Συγκεκριμένα, τους πρώτους μήνες του 2005, προχώρησε στην οργάνωση πειραμάτων τηλεπάθειας στους χώρους του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δυστυχώς, όπως αποδείχθηκε, η ελληνική κοινωνία δεν ήταν έτοιμη για μία τέτοια κίνηση και τα πειράματα δεν πραγματοποιήθηκαν. Η ανταπόκριση του κόσμου για συμμετοχή κρίθηκε μικρή, μιας και για να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα θα έπρεπε το στατιστικό δείγμα να υπερβαίνει συγκεκριμένο αριθμό συμμετοχών.
Η αναγνώριση αυτών των ομάδων ήρθε καθυστερημένα (μετά την αναστολή των λειτουργιών τους), όταν το 2009 συμπεριλήφθηκε στη Λευκή Βίβλος της Παραψυχολογίας του Institut Metapsychique International (γαλλική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών) όπου καταγράφονταν όλες οι αξιόλογες προσπάθειες επιστημονικής προσέγγισης των παραφυσικών φαινομένων παγκοσμίως.
Αν και η πρωτοποριακή αυτή προσπάθεια της ΚΑΠΑ και της ΚΑΠΘ δεν συνεχίστηκε, εντούτοις το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία χρόνια μοιάζει να αυξάνεται ραγδαία ως προς τα παραφυσικά και ψυχικά φαινόμενα. Αν και πριν λίγα χρόνια συναντούσες αποκλειστικά ανθρώπους δίχως πανεπιστημιακή μόρφωση να ασχολούνται με το χώρο, εντούτοις σήμερα όλο και περισσότεροι επιστήμονες δείχνουν ενδιαφέρον διενεργώντας παράλληλα και κάποιες πρώιμες μελέτες.
Σταδιακά, μέσα από τη χρήση του διαδικτύου κτίζεται μία κοινότητα νέων ανθρώπων-φοιτητών οι οποίοι παράλληλα με την πανεπιστημιακή τους παιδεία δέχονται και μία εναλλακτική. Έτσι, αν και αποκτούν ακαδημαϊκά και άκρως επιστημονικά εφόδια, μαθαίνουν να διατηρούν το ενδιαφέρον τους για τη μεταφυσική φιλοσοφία ζωντανό προσπαθώντας συνεχώς να βρουν νέους τρόπους συνδυασμού των δύο παραπάνω. Η μεταφυσική φιλοσοφία και η έρευνα του παραφυσικού εισέρχονται σταδιακά στα ελληνικά πανεπιστήμια και είναι θέμα λιγοστών δεκαετιών να διενεργηθούν ξανά πειράματα παραφυσικών φαινομένων σε αυτά.
Η Μεταφυσική θα Αλλάξει τον Τρόπο που Βλέπουμε τον Κόσμο
Για ποιο λόγο όμως κάποιοι άνθρωποι πασχίζουν να ανεβάσουν ξανά τη μεταφυσική στο βάθρο που της αξίζει; Γιατί θεωρούν τόσο καίριας σημασίας την επιστημονική εξέλιξη μέσα από τη συνεργασία της με τη μεταφυσική φιλοσοφία;
Για να κατανοήσουμε τους λόγους αυτής της καθ’ όλα υγιής «εμμονής», δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε στις παραπάνω παραγράφους του κειμένου που φτάνει στο τέλος του. Η μεταφυσική στοχάζεται, η επιστήμη ερευνά, η ανθρώπινη «κατανόηση του κόσμου» εξελίσσεται. Αν απομακρυνθεί η μεταφυσική, όπως συμβαίνει σήμερα, η επιστήμη δεν μπορεί να εξελιχθεί μόνη της μιας και θα διενεργεί επ’ αορίστου έρευνα πάνω στις ήδη υπάρχουσες ανακαλύψεις, στα ήδη υπάρχοντα κεκτημένα. Όμως η ιστορία απέδειξε ότι οι αποκεκαλυμμένες αλήθειες κάθε χρονικής περιόδου είναι είτε λανθασμένες είτε ημιτελείς. Χωρίς τη μεταφυσική, η επιστήμη είναι καταδικασμένη να στροβιλίζεται σε ένα φαύλο κύκλο ανακύκλωσης λανθασμένων πεποιθήσεων.
Υπό αυτό το πρίσμα, μπορούμε να καταλάβουμε πλήρως πλέον το άκρως σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η μεταφυσική φιλοσοφία στην ανθρώπινη νόηση. Όσο σημαντική φαντάζει η επιστημονική πειραματική προσέγγιση του κόσμου για την κατανόηση του, άλλο τόσο σημαντικός πραγματικά είναι και ο στοχασμός πάνω σε αυτόν, άλλο τόσο σημαντική είναι και η μεταφυσική.
Με την τελευταία παράγραφο να περικλείει όλους τους υπόλοιπους λόγους, τα όσα αναφέρει ο Άγγελος Τανάγρας μπορούν πλέον να κατανοηθούν πλήρως: «[…] Θέλομεν να θεραπεύσουμε την ψυχήν και ν’ αποδώσωμεν εις τον άνθρωπων την ελπίδα.. […]»
Τα παραφυσικά φαινόμενα είναι ένα άγνωστο αλλά υπαρκτό πεδίο έρευνας, το οποίο επί αιώνες ηθελημένα αγνοεί το ανθρώπινο γένος. Η ανθρώπινη νόηση προσπαθεί να εξελιχθεί μονόπλευρα, προσπαθώντας να καταλάβει τον κόσμο κοιτάζοντας τον από τη μία μόνο πλευρά.
Δεν επιδιώκω σε καμία περίπτωση η επιστημονική κοινότητα να χάσει την αυστηρότατη προσέγγιση που πραγματοποιεί κατά τη διάρκεια κάθε έρευνας της. Η επιστήμη οφείλει να ενεργεί κατά αυτόν τον τρόπο, ώστε όσο το δυνατόν να αποφεύγονται λάθος εκτιμήσεις. Όμως η επιστήμη σήμερα μοιάζει εγκλωβισμένη όσο ποτέ από τα ίδια της τα λάθη. Προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο, δίχως να επιδιώκει να κατανοήσει τον παρατηρητή, τον ίδιο τον άνθρωπο.
Έρευνες πάνω σε παραφυσικά/ ψυχικά φαινόμενα θα βοηθήσουν προς την κατανόηση του ανθρώπου ως παρατηρητή του κόσμου. Μέσω του παρατηρητή, θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε και τους μηχανισμούς με τους οποίους αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Με λίγα λόγια, θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα και τον ίδιο τον κόσμο.
Η μεταφυσική φιλοσοφία μπορεί να ωθήσει τον άνθρωπο σε εξολοκλήρου νέα πεδία γνώσης, ενώ η έρευνα παραφυσικών φαινομένων να τον βοηθήσει να κατανοήσει τον ίδιο τον άνθρωπο και τις άγνωστες δυνάμεις του. Ένας νέος κόσμος θα παρουσιαστεί μπροστά μας μέσω της συνεργασίας μεταφυσικής φιλοσοφίας και επιστήμης… ή καλύτερα όχι «νέος», αλλά ο πραγματικός κόσμος που μας περιβάλει. Ένας κόσμος δηλαδή όπου δεν εξηγούνται ακόμα τα πάντα, όπου παραφυσικά φαινόμενα πραγματοποιούνται καθημερινά, όπου η μαγεία δεν έχει χαθεί αφού δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να την εξηγήσουμε.
Ένας κόσμος όπου αυτό που ο άνθρωπος ονόμασε «φυσικό» κατέχει την ίδια θέση με το «παραφυσικό», όπου αυτά που γνωρίζουμε είναι λιγότερα από αυτά που αγνοούμε.
Μέσω της αρμονικής συνεργασίας μεταξύ μεταφυσικής φιλοσοφίας, επιστήμης και ψυχικών ερευνών θα ανατείλει μπροστά μας ο κόσμος όπως πραγματικά είναι, σε μία ολότητα που η προηγούμενη μονομερής θέαση του δεν μας επέτρεπε ούτε καν να φανταστούμε.
γράφει ο
Νικόλαος Κουμαρτζής
Το παρόν κείμενο αποτελεί κεφάλαιο του βιβλίου "Η Ελλάδα του Παραφυσικού" του Νικόλαου Κουμαρτζή, το οποίο κυκλοφορεί σε περιορισμένα αντίτυπα μέσω του Ψ Blog και του Amazon.com.
Μετά από την εξάντληση της πρώτης περιορισμένης έκδοσης του βιβλίου "Η Ελλάδα του Παραφυσικού" του Νικόλαου Κουμαρτζή μέσα σε μόλις δύο μήνες, η ομάδα του Ψ-Blog και ο συγγραφέας κινήθηκαν άμεσα ώστε να ικανοποιήσουν τη μη αναμενόμενη αυξημένη ζήτηση που δημιουργήθηκε από ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό.
